Ανοσοποιητικό: Φρουρός ή εχθρός;

Ενισχύστε τους φρουρούς της άμυνάς μας!

Πως οι φρουροί μας γίνονται εχθροί.

Ανάμεσα σε πολλές έρευνες που έχουν γίνει για την σχέση του ανοσοποιητικού μας συστήματος με την διατροφή ξεχωρίζει μια πρόσφατη έρευνα Αυστραλών επιστημόνων που συσχετίζει άμεσα την διατροφή με την λειτουργία του ανοσοποιητικού.  Ο καθηγητής Charles Mackay που εργάζεται στο Ινστιτούτο Ιατρικών ερευνών  Garvan στο Σύδνεϋ διαπίστωσε την άμεση σχέση των διατροφικών ινών με την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος!Ο καθηγητής λοιπόν αυτός κατέληξε στο παραπάνω συμπέρασμα αφού μελέτησε την σχέση της διατροφή μας με την κακή λειτουργία του ανοσοποιητικού η οποία ευθύνεται για την εκδήλωση φλεγμονωδών παθήσεων δηλαδή αυτοάνοσων νοσημάτων όπως άσθμα, ρευματοειδής αρθρίτιδα, σκλήρυνση κατά πλάκας, ερυθηματώδης λύκος, μεγαλοβλαστική αναιμία, θυρεοειδίτιδα Hashimoto, φλεγμονώδες έντερο, διαβήτης Ι, ψωρίαση,  μεταξύ άλλων.

Ο καθηγητής λοιπόν αυτός κατέληξε στο παραπάνω συμπέρασμα αφού μελέτησε την σχέση της διατροφή μας με την κακή λειτουργία του ανοσοποιητικού η οποία ευθύνεται για την εκδήλωση φλεγμονωδών παθήσεων δηλαδή αυτοάνοσων νοσημάτων όπως άσθμα, ρευματοειδής αρθρίτιδα, σκλήρυνση κατά πλάκας, ερυθηματώδης λύκος, μεγαλοβλαστική αναιμία, θυρεοειδίτιδα Hashimoto, φλεγμονώδες έντερο, διαβήτης Ι, ψωρίαση,  μεταξύ άλλων. Μέχρι τώρα θα είχατε πιθανόν ακούσει την σχέση των βιταμινών όπως για παράδειγμα της βιταμίνης C με την ενίσχυση του ανοσοποιητικού ή της άμυνας του οργανισμού μας σε εισβολείς όπως βακτήρια, ιούς κλπ. Τώρα λοιπόν ανοίγετε τους ορίζοντές σας μαθαίνοντας για την σχέση της δυσλειτουργίας του ανοσοποιητικού μας με την εκδήλωση αυτοάνοσων νοσημάτων όπως κάποια από αυτά που αναφέρθηκαν παραπάνω και χρόνιων φλεγμονωδών παθήσεων.  

Ας δούμε όμως την λειτουργία αλλά και την δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος μιας και είναι πολύ σημαντικό να αντιληφθούμε και τις δυο όψεις του, όπως ίσως ήδη καταλάβατε ότι έχει, από τα προηγούμενα:

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ 

Το ανοσοποιητικό μας σύστημα φανταστείτε ότι αποτελείται από σειρές  άγρυπνων και μάχιμων φρουρών που μας προστατεύουν από κάθε εξωτερικό εισβολέα (εξωτερική άμυνα) όπως τα βακτήρια, και οι ιοί αλλά και από εσωτερικούς εισβολείς (εσωτερική άμυνα) όπως είναι τα καρκινικά κύτταρα. Η εξωτερική λοιπόν άμυνά μας αποτελείται από εκατομμύρια κύτταρα ελεύθερα μετακινούμενα σε όλο το σώμα μέσω της κυκλοφορίας του αίματος που παραφυλάνε για τυχόν συνοριακούς ή εξωτερικούς εισβολείς. Εάν αυτά τα κύτταρα ανακαλύψουν εχθρό μπορεί να εξαπολύσουν αντισώματα τα οποία ψάχνουν τον εχθρό και μόλις τον βρουν κολλάνε επάνω του σαν κόλλα για να τον αναχαιτίσουν είτε ακόμη ζητούν ενισχύσεις και τότε καταφθάνουν τα κύτταρα εξολοθρευτές και καταπίνουν κυριολεκτικά τον εχθρό! Όταν όμως οι στρατιές περιφρούρησης δέχονται συνεχείς πιέσεις κι απειλές καταπονούνται  κουράζονται  και δεν μπορούν να εκτελέσουν τα καθήκοντά τους.  Αυτές οι πιέσεις κι απειλές είναι όλες εξωτερικές και μπορεί να συνδυαστούν και με προϋπάρχουσα παθολογία. Τέτοιου είδους απειλές θεωρούνται οι διάφορες σοβαρές μολύνσεις, η μόλυνση του περιβάλλοντος, το κάπνισμα, η υπερβολική ηλιοθεραπεία, η υπερβολική άσκηση, σοβαρός τραυματισμός,  η κατάθλιψη και άλλες ψυχικές διαταραχές, το έντονο άγχος, τα φάρμακα που καταστέλλουν την δράση του και οι ιοί που επιτίθενται απευθείας στο ανοσοποιητικό μας όπως το Aids (HIV). Παράλληλα η αυξημένη κατανάλωση ζάχαρης σε διάφορες μορφές, αλκοόλ, καφεΐνης καθώς και οι ελλείψεις βασικών θρεπτικών ομάδων όπως η πρωτεΐνη και στοιχείων όπως του σεληνίου από την διατροφή μας εξασθενούν ακόμη περισσότερο τον αμυντικό μας μηχανισμό. Οι στρατιές τoυ αμυντικού μας συστήματος για να μπορούν να ανταπεξέρχονται στα σοβαρά καθήκοντά τους πρέπει να τρέφονται σωστά.

 ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

Ίσως σας φανεί περίεργο αλλά οι στρατιές αυτές φρουρών του ανοσοποιητικού μας συστήματος  που έχουν ταχθεί να μας προστατεύουν μερικές φορές τα χάνουν, σαν να τρελαίνονται και επιτίθενται στο σώμα μας και μάλιστα παράγοντας αντισώματα! Αντισώματα παράγει το σώμα μας εναντίον του σώματός μας; Μπερδευτήκατε αρκετά; Και όμως αυτά συμβαίνουν και δεν είναι φαντασίες.

Δυστυχώς όμως αν συμβεί αυτή η αναπάντεχη αλλαγή και οι φρουροί γίνουν εχθροί μπορεί να προκύψουν μεταξύ άλλων διαταραχών διάφορα αυτοάνοσα νοσήματα στον οργανισμό μας σαν αυτά που αναφέρθηκαν στην αρχή.

Ας δούμε για παράδειγμα τι συμβαίνει στο ανοσοποιητικό μας όταν εκδηλώνεται άσθμα. Σε κάποιες περιπτώσεις το άσθμα μπορεί να εκδηλωθεί από την πολύ ορθή αντίδραση του ανοσοποιητικού μας όπως στην εισβολή του παράσιτου Ασκαρίδα. Με αυτόν τον τρόπο ο οργανισμός μας προσπαθεί να αποβάλλει το παράσιτο αυτό και καλώς πράττει. Ο στρατός μας  έχει πάρει θέσεις μάχης και αφού καταφέρει να απαλλαχθεί από το παράσιτο παραμένει ενεργοποιημένος ‘έσω έτοιμος’ δηλαδή σε παρόμοια περίπτωση που χρειαστεί ξανά να επέμβει. Έτσι όμως μπορεί να αρχίσει να επιτίθεται και  στην καθημερινότητά μας όταν εισπνέουμε τα άκακα ακάρεα της σκόνης που βρίσκονται παντού γύρω μας!

Θέλετε να δούμε και την εκδοχή του τι συμβαίνει με την ρευματοειδή αρθρίτιδα; Νομίζω θα σας εντυπωσιάσει… Η οστεοαρθρίτιδα για να μη μπερδευτείτε συνήθως εκδηλώνεται μετά από συνεχείς τραυματισμούς σε συγκεκριμένη άρθρωση ενώ στην ρευματοειδής αρθρίτιδα που είναι αυτοάνοσο νόσημα οι σύνδεσμοι φθείρονται από τις επιθέσεις που δέχονται από το ανοσοποιητικό σύστημα. Αυτή η επίθεση μπορεί να συμβεί μετά από βακτηρίαση όπως από βακτήρια που προσβάλλουν το ουροποιητικό μας σύστημα!

Το περίεργο λοιπόν είναι ότι τα βακτήρια αυτά κουβαλάνε θα λέγαμε στην επιφάνεια τους μόρια που η δομή τους μοιάζει υπερβολικά με αυτά των αρθρώσεών μας δηλαδή μιμούνται τις αρθρώσεις μας. Το ανοσοποιητικό μας αντιμετωπίζει την μόλυνση του ουροποιητικού από αυτά τα βακτήρια ‘μίμους’ και πράττοντας σωστά επιτίθεται. Αφού λοιπόν καταφέρει και τα αντιμετωπίσει κι εμείς επιτέλους απαλλαγούμε από την μόλυνση μπορεί να ακολουθήσει κάτι που μάλλον δεν το περιμέναμε… Το ανοσοποιητικό μας συνεχίζει την επίθεση στις αρθρώσεις μας γιατί θυμηθείτε τι είπαμε παραπάνω μπερδεύει τις αρθρώσεις μας με τα βακτήρια ‘μίμους’ και δεν φταίει… παραπλανήθηκε! Ενός κακού… ξέρετε τι λέει η παροιμία.  Δημιουργείται φλεγμονή στην άρθρωση λόγω της επίθεσης και οι ζημιές, το πρήξιμο και η ταλαιπωρία συνεχίζονται...

Οι διάφορες αλλεργίες είναι το αποτέλεσμα δυσλειτουργίας του ανοσοποιητικού μας συστήματος με παρόμοιο τρόπο που αναφέρθηκε πριν, δηλαδή με την παραγωγή αντισωμάτων σε διάφορους περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως η γύρη. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με τις τροφικές αλλεργίες  όπου για διάφορους λόγους κάποιες τροφές ή συστατικά τροφών δεν αναγνωρίζονται από το ανοσοποιητικό μας και τότε εξαπολύει γενική επίθεση ‘υπέρ πίστεως και πατρίδος’…

 Εργαστηριακή διερεύνηση πιθανής δυσλειτουργίας του ανοσοποιητικού.

Τα διαγνωστικά τεστ που μπορούν να βοηθήσουν στην διερεύνηση είναι ειδικοί δείκτες που θα συμπεριληφθούν στις Αιματολογικές εξετάσεις καθώς και οι μεταβολικού τύπου εξετάσεις με δείγμα ούρων όπως Οργανικά οξέα & Αμινοξέα, Μέτρηση Αποτοξινωτικής ικανότητας, καθώς και Τροφικές αλλεργίες & δυσανεξίες (prick test), Απαραίτητα λιπαρά οξέα και Ανάλυση επιπέδων των βιταμινών, των μετάλλων και των βαρέων ή τοξικών μετάλλων στον οργανισμό μας.

Στρατηγική για την ορθή διαχείριση του ‘στρατού μας

-Αύξηση των θρεπτικών που ενισχύουν το ανοσοποιητικό μας όπως πρωτεΐνη καλής ποιότητας πχ άπαχο κρέας, ψάρι, φυσικοί ξηροί καρποί και σπόροι, βιταμίνες Α, C, Ε, βιοφλαβονοειδή, Σύμπλεγμα βιταμινών Β, σίδηρος, ψευδάργυρος, σελήνιο μεταξύ άλλων.    

-Ρύθμιση του σακχάρου του αίματος.

Μείωση του αλλεργιογόνου φορτίου μέσω της διερεύνησης τροφικών αλλεργιών & άλλων.

-Ενίσχυση της λειτουργίας  του γαστρεντερικού μας συστήματος.

-Αύξηση της αποτοξινωτικής και αντιοξειδωτικής ικανότητάς μας αυξάνοντας τροφές πλούσιες σε γλουταθειόνη, σελήνιο, όπως αβοκάντο, λάχανο, μπρόκολο, κουνουπίδι, σπόροι του γαϊδουράγκαθου και σε εκχύλισμα, Ν ασετυλ κυστεϊνη (NAC), φολικό οξύ, φλαβονοειδή, καροτένια.  

 -Μείωση εισροής τοξινών π.χ υδραργύρου (σφραγίσματα)με την αφαίρεση τυχόν υδραργυρικών σφραγισμάτων με ασφαλή τρόπο, προτιμώντας μικρά ψάρια αντί αυτά της βαθιάς θάλασσας, μείωση αλκοόλ- καφέ- πρόσθετα τροφίμων, γενικά προτιμάμε τα βιολογικά τρόφιμα. 

-Μείωση του άγχους με τεχνικές όπως personal coaching, yoga, άσκηση, διαλογισμός, χαρά, ξεκούραση, βόλτα στη θάλασσα ή το δάσος.

- Προσθήκη φυσικών προϊόντων και σε μορφή συμπληρωμάτων όπως Siberian ginseng, Echinacea augustifolia, Hydrastis canadensis, Astragalus membranaceus, Myrica cerifera, γλυκύρριζα, αραβινογαλακτάνες, shiitake μανιτάρια, φλούδα βιολογικού αχλαδιού, πιπέρι καγιέν (Capsicum annum) προσέχοντας πάντα για τις τυχόν αντενδείξεις.  

 

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Barnes, K.,  Grant, V., & Gao A 2005. Review of the Genetic Epidemiology of Resistance to Parasitic Disease and Atopic Asthma: Common Variants for Common Phenotypes?

Braverman E., 2003. The Healing Nutrients Within.

Clayton P., 2004. Health Defence.

Ebringer A, Ahmadi K, Fielder M et al. 1996. Molecular mimicry:the 

geographical distribution of immune responses to Klebsiella in

ankylosing spondylitis and its relevance to therapy. 

Hoffer A., Saul A., 2008. Orthomolecular Medicine For Everyone.

Inflammation, carotid intima-media thickness and atherosclerosis in rheumatoid arthritis. van Zanten J and Kitas GD Arthritis Research & Therapy 2008, 10:102doi:10.1186/ar2345

Lori A., Inman D., et al., 1999. MOLECULARMIMICRYANDAUTOIMMUNITY

Mackey C., Maslowski K., et al 2009. Regulation of inflammatory responses by gut microbiota and chemoattractant receptor GPR43 

Murray M., Pizzorno J., 1997. Encyclopedia of Natural Medicine.

Μowrey D., 1986. The Scientific Validation of Herbal Medicine.

Shomon, M., Collins, H.,  2002. Living well with Autoimmune disease.

Tiwana H, Wilson C, Cunningham P et al.1996. Antibodies to gram

negative bacteria in rheumatoid arthritis which share sequences with

the rheumatoid arthritis susceptibility motif. 

 

 

The British Association for Nutrition & Lifestyle Medicine

 

IFM Video for the core of Functional Medicine (Αμερική)